Negatieve spiraal: stijgende prijzen, langere levertijden

Drukkerijen hebben niet alleen te maken met hogere papierprijzen; ze hebben steeds vaker ook last van vertraagde papierleveringen, waarschuwt de Duitse grafische branchevereniging BVDM. ‘Een herkenbare situatie’, stelt Igepa Nederland: ‘Het wordt een spannende tijd de komende maanden.’ Karton is nu soms al schaars, blijkt uit een Vakpers-rondvraag: ‘Levertijden lopen helemaal uit de hand.’

BVDM sloeg deze week alarm over de situatie: ‘Het is enorm bedreigend voor bedrijven als ze na maanden van corona-beperkingen weer opstarten en nu door gebrek aan papier hun afspraken niet kunnen nakomen of orders moeten weigeren.’

Combinatie van factoren

De oorzaken voor de dreigende papierschaarste zijn divers, stelt de BVDM. Zo groeit de wereldwijde vraag naar pulp en oud papier. Tegelijkertijd is er gebrek aan logistieke capaciteit als gevolg van de pandemie. Ook de gevolgen van de tijdelijke blokkade van het Suezkanaal en de corona-uitbraak in de containerhaven van Yantian (China) – een van de grootste containerhavens ter wereld – zijn nog altijd voelbaar in de vorm van hoge vrachtprijzen. De krimpende vraag naar grafisch papier in Duitsland en Europa heeft bovendien geleid tot een vermindering van de productiecapaciteit, waardoor de concurrentie tussen kopers nu nog heviger is.

‘Herkenbare situatie’ voor Nederland

Anton Brussen, Commercial Manager Paper & Print bij Igepa Nederland, laat De Grafische Vakpers weten: ‘De geschetste situatie is voor ons herkenbaar. Wereldwijd neemt de vraag naar papier en karton toe. In veel landen starten de economieën, na Covid, weer langzaam op – sommige wat sneller.’ West Europese bedrijven die voor de corona-crisis veel handel dreven met China (Azië) proberen dit, volgens Brussen, nu veel meer in Europa onder te brengen. Ook het mindere verbruik van plastics en de grote vraag in papier- en kartonverpakkingen zijn onderdeel van het ontstane probleem.

Ook Igepa Nederland merkt de gevolgen, aldus Brussen: ‘Alhoewel wij ook zeer zeker met vertragingen te maken hebben, zijn onze voorraden nog redelijk op orde. Dat heeft te maken met goede partners waarmee we samenwerken. Maar in sommige gevallen ontkomen wij er ook niet aan. Door de schaarste stijgen de prijzen, gaat men meer bestellen, lopende de levertijden verder uit, wat de prijzen weer opdrijft en zo blijft de cirkel maar draaien.’ Hij stelt: ‘Het wordt een spannende tijd de komende maanden, wie er in een glazen bol kan kijken weet werkelijk hoe het er uit komt te zien.’

‘Aanmaaktijden van acht weken voor gangbare soorten zijn tegenwoordig normaal’

Lezers bevestigen De Grafische Vakpers de soms nijpende situatie op de papiermarkt. Behalve vertragingen bij de levering van ook gangbare papiersoorten, is met name karton ‘lastig verkrijgbaar’.

Uit een snelle steekproef onder leden van brancheorganisatie vkgo blijkt dat daar vooralsnog geen verontrustende signalen zijn: ‘Ten aanzien van levering en afspraken nog geen uitstel. Bij inkoopcombinaties vernemen we dit wel.’ Bepaalde kartonsoorten zijn schaars, en ook in rotatie is het iets lastiger. Maar: ‘Door tijdig voorraad aan te leggen lukt het nog redelijk!’

‘Op tijd papierbestellingen plaatsen‘

‘Onze ervaring is dat je op tijd de papierbestellingen moet plaatsen bij de groothandel’ stelt ook Chris Altorffer (NPN Drukkers) vast. Hij constateert persoonlijk: ‘Er zijn zeker vertragingen te melden en ook leveringsproblemen van normaal makkelijk verkrijgbare soorten. Het is aan ons om onze klanten daarop te wijzen en op tijd bestellingen in te zetten. Ook voor periodieken op vaste soorten. Aanmaaktijden van acht weken voor gangbare soorten zijn tegenwoordig normaal. Voor herdrukken die men snel wil hebben kan het echt wel problematisch zijn.’

‘Een vertraging van maar liefst vier weken!’

‘Jazeker hebben wij hiermee te maken, zelfs echt al problemen gehad’, meldt Piet van Baest (Graphic in Mind): ‘Vorige week werden we bijvoorbeeld geconfronteerd met dit fenomeen. We hadden ongeveer vier weken tevoren een grote order voor een in rotatie-offset te vervaardigen catalogus geplaatst, voor levering eind augustus. In de weken erna regelmatig geïnformeerd naar de voortgang van de papierbestelling, maar alles zou in kannen en kruiken zijn. Vorige week kreeg de drukkerij te horen dat het bestelde papier niet op tijd geleverd wordt, het heeft een vertraging van maar liefst vier weken! Twee opties: vier weken later leveren of gebruik maken van een alternatieve papiersoort die tot een aanzienlijke kostenverhoging zou leiden. Gelukkig zijn we er met de klant en producent uitgekomen deze keer….’

‘Karton is lastig verkrijgbaar. Levertijden lopen helemaal uit de hand.’

‘Voor wat betreft karton ligt de situatie bij grotere hoeveelheden nog nijpender’, aldus Altorffer: ‘Orders worden soms weken opgeschoven door het niet kunnen verkrijgen van materiaal.’ Andere drukkerijen bevestigen het probleem. ‘Levertijden zijn vanuit fabriek inderdaad substantieel langer met leveringen voor karton vanaf 2022’, meldt de een*, al heeft hij ‘vanuit magazijn nog geen problemen gemerkt.’ Voor een ander* is het probleem nu al groter: ‘Karton is lastig verkrijgbaar. Levertijden lopen helemaal uit de hand.’

‘Vakantieperiodes en soms stilzetten van fabrieken voor een periode helpen niet mee’, stelt een lezer. ‘Je ziet ook dat er steeds minder soorten verkrijgbaar zijn. De keten is zo sterk als zijn zwakste schakel en dit is wel een zorg.’ Een ander laat weten: ‘Wel vraag ik mij af of er bewust schaarste wordt gecreëerd ten behoeve van hogere prijzen. Hiervoor heb ik geen concrete aanleiding overigens.’

De BVDM vreest ondertussen dat de huidige ontwikkelingen op de papiermarkt het risico vergroten dat bedrijven zullen overstappen van print naar online media: ‘Een verbetering van de situatie op korte termijn is niet te verwachten. Alle betrokkenen zullen dus moeten samenwerken om het vertrouwen van de klanten te behouden.’

(*de namen van deze drukkers zijn bij de redactie bekend, maar worden op hun verzoek hier niet vermeld)