De grafische sector protesteert al maar luider tegen de handelspraktijken van de papierindustrie. Je leest een stand van zaken door Ed Boogaard van de Grafische Vakpers.
Brancheorganisaties bezorgd over ‘wurggreep van prijsstijgingen’
De Belgische sectorfederatie Febelgra dringt in een open brief aan de Europese papierindustrie aan op een ‘eerlijke handelspraktijk’. De Duitse BVDM waarschuwt eveneens voor een escalatie op de papiermarkt en eist meer transparantie. Het KVGO deelt de zorgen en probeert tot een Europese aanpak te komen via koepelorganisatie Intergraf. Die meldt desgevraagd dat er inmiddels wordt gewerkt aan een gezamenlijk persbericht: ‘We zijn ons bewust van de ernst van de situatie’.
In zijn brief van eind vorige week stelt Febelgra-directeur Marc Vandenbroucke dat zijn organisatie wordt ‘overstelpt’ met berichten uit de branche. Bedrijven verkeren volgens hem ‘in een wurggreep van prijsstijgingen en onzekerheid over leveringstermijnen [richting] hun klanten’. Volgens Vandenbroucke verhogen de huidige energietoeslagen ‘de papierprijs per ton in bepaalde gevallen zelfs tot +20%’, terwijl onduidelijk is hoe ze tot stand komen. Hij meent daarbij dat ‘een eenzijdige wijziging van gemaakte afspraken bovendien niet in overeenstemming is met het handelsrecht’.
‘Eénzijdige dagprijs-politiek’
Febelgra noemt het verder ‘inacceptabel’ dat ‘reeds goedgekeurde bestellingen eenzijdig worden gewijzigd en andere kostprijzen zullen worden gefactureerd dan diegene die werden overeen gekomen. De grafische afnemers komen bijgevolg in een ongeoorloofde patstelling omdat zij onmogelijk op een commercieel correcte manier deze kostprijsverhogingen kunnen doorrekenen aan hun klanten. De papierleveranciers pogen dit te omzeilen door te melden dat lopende bestellingen ook kunnen geannuleerd worden, of dat in het andere geval nieuwe bestelbonnen dienen ondertekend te worden.’
Febelgra vervolgt: ‘Daarenboven blijkt dat de papierleveranciers weigeren om bij nieuwe bestellingen vaste prijsafspraken te maken. Men behoudt zich finaal éénzijdig het recht voor om een (dus onzekere) prijs te factureren op het moment van levering van de goederen. Het moet duidelijk zijn dat een degelijke éénzijdige ‘dagprijs-politiek’ de printmedia bedrijven in een onmogelijke positie brengt ten opzicht van hun klanten en onwerkbaar is in deze sector.’
‘Misbruik van economische afhankelijkheid’
Febelgra dringt bij de papierindustrie aan op een ‘onmiddellijke en grondige herziening’ van deze handelspraktijken. ‘Prijsaanpassingen kunnen immers hoogstens betrekking hebben op toekomstige bestellingen, die voldoende tijd op voorhand worden aangekondigd. Bovendien moet maximale zekerheid worden geboden over toekomstige prijsafspraken zodat deze niet éénzijdig worden gewijzigd op het tijdstip van levering van de goederen.’
Komt de gewenste herziening er niet, dan ziet Febelgra zich als sectorfederatie genoodzaakt om ‘dit misbruik van economische afhankelijkheid aan te kaarten bij de mededingingsautoriteiten in België en Europa, zoals ook sectorfederaties in andere landen momenteel ernstig overwegen’.
Bezorgd KVGO bepleit Europese aanpak
‘De situatie op en rond de papiermarkt baart ons grote zorgen’, meldt KVGO-directeur Bram ter Beek aan De Grafische Vakpers. ‘Samen met onze Europese zusterorganisaties proberen we via Intergraf één en ander in kaart te brengen en op basis daarvan ook te handelen. We proberen dit via Intergraf op te pakken omdat de meeste marktpartijen grote internationale spelers zijn en moeilijk door ons rechtstreeks te benaderen zijn. Eventuele acties vanuit het KVGO zelf zullen we altijd eerst afstemmen met Intergraf.’
‘We blijven de markt volgen, zeker ook om te bezien of er sprake is van kartelvorming of misbruik van een economische machtspositie. Als daar sprake van (b)lijkt te zijn zullen we zeker op grond daarvan klachten indienen bij de ACM. Maar ook hiervoor geldt, dat een Europese aanpak onze voorkeur geniet.’
De Europese koepelorganisatie Intergraf laat De Grafische Vakpers weten binnenkort met een gemeenschappelijke verklaring te komen: ‘We zijn ons bewust van de ernst van de situatie en we zijn ontevreden met het gebrek aan transparantie vanuit de papierindustrie.’
Transparante en open communicatie nodig
Ook de Duitse BVDM dringt aan op ‘transparante en open communicatie’. De brancheorganisatie vraagt zich bijvoorbeeld af of de papierfabrikanten op dit moment soms alleen gas en elektriciteit op de dagmarkt kopen en kennelijk geen langlopende contracten hebben. Het stoort de BVDM ook dat papierleveranciers via vrijwel identieke brieven op dezelfde dag prijsverhogingen aankondigen met hetzelfde bedrag per ton: ‘Vaak is er zelfs sprake van een expliciete verhoging met terugwerkende kracht voor reeds bestelde en bevestigde goederen.’ BVDM-directeur Paul Albert Deimel stelt: ‘Als je complottheorieën en vermoedens wilt tegengaan, moet je met elkaar in gesprek gaan.’
De BVDM bepleit een beter partnerschap tussen de grafische sector en de papierbranche: ‘Als drukwerk niet meer betrouwbaar geleverd kan worden zoals afgesproken, versterkt dit de trend naar online communicatie. Dit schaadt zowel de drukkerijen als de papierleveranciers. Het gaat immers om dezelfde tak waar beiden op zitten.’
De Grafische Vakpers vroeg CEPI, de Europese brancheorganisatie voor de papierindustrie, om reactie op de zorgen van de grafische belangenbehartigers, maar ontving die nog niet. Vorige week publiceerde CEPI nog wel een gezamenlijk ondertekende verklaring van energie-intensieve industrieën. Daarin wordt, in het kader van de Europese klimaatdoelstellingen, aangedrongen op ‘toegang tot voldoende en betrouwbare duurzame energie tegen betaalbare kosten’.
In reactie op de energietoeslagen door papierfabrikanten ziet de papiergroothandel zich genoodzaakt deze door te belasten. Anton Brussen, Commercieel Manager Paper van papiergroothandel Igepa Nederland, vertelde vorige week de situatie te betreuren: ‘Wij zijn in deze omstandigheden een ‘doorgeefluik’. We proberen dit netjes te doen, maar hebben geen andere keuze dan deze toeslagen door te berekenen.’ Brussen merkte al dat drukkerijen deze verhogingen niet zonder meer accepteren: ‘Deze gang van zaken wordt door verschillende partijen op juridisch niveau verder uitgezocht’.
